Figę dostaniesz

Mk 11

- Dlaczego Jezus przeklął drzewo figowe?
- Bo był głodny.

Słabe?
Dla mnie słabe.

Ale serio dlaczego to zrobił? W wersji zapisanej przez Mateusza rzuca się w oczy, że właściwie tam nikogo - ani ewangelisty, ani uczniów - to nie obchodzi. Pytanie postawione przez apostołów nie brzmi "dlaczego?" tylko "jak?" Jak mogło się stać coś niezgodnego z naturą na jedno słowo Jezusa? W odpowiedzi Jezus mówi o wierze i ufnej modlitwie, dzięki którym można dokonywać rzeczy przekraczających naturalne zdolności człowieka.

Ciekawe, że nie dziwi ich moc użyta w sposób destrukcyjny. Ciekawe, że nas dziwi, a ich nie.

Często objaśnia się ten fragment jako pouczenie o konieczności owocowania wiary. Podobnie jak w przypadku przypowieści o bezużytecznym figowcu, który gospodarz chce wyciąć, lecz, pamiętacie, ogrodnik prosi o jeszcze jedną szansę dla drzewa. Jeśli to działanie Jezusa miałoby być ostrzeżeniem przed Bożym sądem, to byłoby ono w niejakiej sprzeczności z Jego własną nauką o cierpliwości Bożej.

Pouczenie uzupełnia się zwykle o mniej lub bardziej szczegółowe uwagi na temat procesu dojrzewania owoców figowca, z których wynika, że Jezus (oczywiście) nie spodziewał się dojrzałych owoców - bo o tej porze roku byłoby to bez sensu - ale jakiejś ich zapowiedzi, mianowicie wiosennych zielonych fig, którymi, choć niezbyt smaczne, można od biedy zaspokoić głód. Skoro nawet tego nie znalazł, wiedział już, że to drzewo jest do niczego i zasługuje tylko na to, by uschnąć. Wyrok wykonano.

Lecz w takie wyjaśnienie wbija się klinem ewangelista Marek (11,12-20) ze swoją toporną uwagą: "nie był to czas na figi". Jakby mówił: Nie, nie; naprawdę nie doszukujcie się tutaj logiki. To nie ten trop.

Skoro nie tropem logiki, spróbujmy może pójść drogą absurdu. Nie jest to droga obca chrześcijaństwu, nie. Bo co w chrześcijaństwie wydaje się być najbardziej niedorzeczne? Czy nie to, co jest jego sednem? Czy nie to, że dobry Bóg wydał swojego ukochanego Syna na okrutną śmierć? "Miejcie wiarę w Boga!" - mówi Jezus do patrzących na uschnięte drzewo.

Epizod o figowcu wpleciono w opowiadanie, które zaczyna się dzień wcześniej, u Marka na początku rozdziału 11. Jezus z uczniami zmierza w kierunku Jerozolimy, Betfage i Betanii. Jerozolimę znamy: stolica, świątynia, centrum duchowe. Betania - też wiadomo - tu mieszkają przyjaciele Jezusa: Marta, Maria i Łazarz. A Betfage? Czy ktoś z Was słyszał o Betfage?

Otóż bet fage znaczy dom zielonej figi.

Aha! Więc jednak zielone figi, te wiosenne, pojawiają się w tej historii, choć wcale nie na drzewie.

Występują one także w innym miejscu Pisma. W Pieśni nad Pieśniami, gdy Oblubieniec chce spotkać się ze swoją ukochaną, wyjść z nią do ogrodu, do winnicy, na łąkę, by mogli nacieszyć się sobą nawzajem, przekonuje ją, że wiosna jest właśnie w pełnym rozkwicie. Fage, pierwsze owoce figowca, są jednym ze znaków nadejścia wiosny (Pnp 2,13). Gdy wspomina się o nich w Ewangelii, jest właśnie ta sama pora roku: wiosna, kilka dni przed świętem paschy. A więc może to też będzie miłosna historia? Może to wręcz ta sama historia opowiedziana tylko w "nieco" inny sposób?...

Historia rozgrywa się w ciągu trzech dni. Pierwszego dnia Jezus wysyła dwóch uczniów do wsi, zapewne do Betfage. Mówi im dokładnie, co zobaczą i jak się mają zachować. Zgodnie z instrukcją przyprowadzają Mu osiołka, na którym wjeżdża do Jerozolimy witany jak król z wielkim aplauzem. Drugiego dnia Jezus wraca do świątyni, by ją oczyścić z wszystkiego, do czego nie była przeznaczona. Po drodze przeklina zielony figowiec. Trzeciego dnia rano uczniowie spostrzegają uschnięte drzewo i otrzymują lekcję na temat wiary, modlitwy i... przebaczenia.

Tamte trzy dni zawierają w sobie pewne podobieństwo do innego triduum, które nastąpi za chwilę. Jezus znowu wyśle dwóch uczniów, lecz tym razem do miasta, czyli Jerozolimy, instruując ich dokładnie o wszystkim, co ich tam spotka i jak mają postąpić. Oni pójdą i przygotują wieczerzę paschalną. To początek.

A co dalej? Co się stało następnego dnia z zielonym drzewem? (Łk 23,31)
Z Tym, który z pewnych powodów stał się przekleństwem? (Ga 3,13)
Z Tym, którego Bóg nie oszczędził? (Rz 8,31)
Którego logika jest tak niepodobna do naszej...?